توضیحات

معرفی محصول:

استون یک ترکیب آلی با فرمول مولکولی CH₃COCH₃ است که به عنوان ساده ترین و کوچکترین کتون شناخته می شود. مایعی بی رنگ، فرار، قابل اشتعال است. استون قابلیت اختلاط با آب را دارد و به عنوان یک حلال مهم در نوع خود با هدف تمیز کردن در آزمایشگاهها به شمار می رود. استون در بدن انسان هم طی فرایندهای متابولیسمی طبیعی، تولید و تجزیه می شود. استون به طور طبیعی در ادرار و خون انسان موجود است و افراد مبتلا به دیابت مقادیر بیشتری استون تولید و دفع می کنند.

استون اولین بار توسط کیمیاگران از طریق تقطیر خشک استات های فلزی (به عنوان مثال استات سرب) تولید شد.

استون قابلیت اختلاط با آب، بنزن، دی اتیل اتر، متانول، کلروفرم و اتانول را دارد.

کاربرد:

حدود یک سوم استون تولید شده در دنیا به عنوان حلال استفاده می شود و یک چهارم آن به عنوان پیش ساز تولید متیل متاکریلات و بیسفنول آ مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع استون یک جزء سازنده رایج در شیمی آلی است. مهمترین مصارف خانگی استون به عنوان ماده تشکیل دهنده فعال در پاک کننده لاک ناخن و رقیق کننده رنگ است.

– حلال:

استون حلال بسیار خوبی برای بسیاری از پلاستیک ها و برخی فیبرهای مصنوعی است. علاوه بر آن، به عنوان رقیق کننده رزین پلی استر، تمیز کردن ابزارآلات آغشته به رزین و انحلال اپوکسی ها و سوپرچسب های دوفازی پیش از سفت شدن آن ها به کار می رود. این ترکیب به عنوان یک جزء فرار رنگ و جلا مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان یک چربی زدای قوی، برای آماده سازی سطوح فلزی پیش از رنگ آمیزی بسیار مناسب است. همچنین برای لحیم کاری مطمئن و جلوگیری از تشکیل زنگ پس از لحیم کاری انتخاب بسیار مطلوبی است.

اگرچه استون، خود ترکیبی اشتعال پذیر است ولی به عنوان یک حلال برای انتقال و نگهداری ایمن استیلن مورد استفاده قرار می گیرد زیرا استیلن به طور خالص نمی تواند تحت فشار قرار گیرد. وسل های حاوی مواد متخلخل ابتدا با استون و به دنبال آن با استیلن پر می شوند که در استون حل می شود. در واقع هر یک لیتر استون، قابلیت انحلال حدود 250 لیتر استیلن را در فشار 10 اتمسفر دارد.

-صنایع دارویی:

به عنوان عامل تحریک کننده در برخی داروها استفاده می شود.

-آزمایشگاه ها:

در آزمایشگاه استون به عنوان حلال قطبی با پروتون فعال برای دامنه وسیعی از واکنشهای آلی مورد استفاده قرار می گیرد. استون همچنین حلال رایج برای شستشوی تجهیزات شیشه ای آزمایشگاهی است زیرا ارزان و فرار است. استون می تواند با یخ خشک تا 78- درجه سانتیگراد سرد شود بدون اینکه منجمد شود. به همین دلیل حمام استون و یخ خشک برای واکنشهای هدایت در دمای پایین بسیار کاربردی است. استون تحت نور فرابنفش خاصیت فلورسنس دارد و بخار آن می تواند به عنوان ردیاب فلورسنس در آزمایشات جریان مایعات به کار گرفته شود. علاوه بر آن، استون برای رسوب پروتئین ها به کار می رود.

-حد واسط شیمیایی:

استون برای سنتز متیل متاکریلات به کار می رود. یک سوم کاربرد استون به سنتز بیسفنول آ انحصار دارد که ماده سازنده بسیاری از پلیمرها از جمله پلی کربنات ها، پلی اورتان ها و رزین های اپوکسی است.

-کاربردهای درمانی:

استون در بسیاری از کاربردهای درمانی عمومی مورد استفاده قرار می گیرد. متخصصان پوست تیمار استون را همراه با الکل برای درمان آکنه (جوش صورت) به منظور خشک کردن و پوسته شدن سلولهای سطح پوست استفاده می کنند. استون هم مانند سالیسیک اسید، گلیکولیک اسید، سالیسیلیک اسید 30% محلول در اتانول و تریکلرواستیک اسید به عنوان عامل پوست اندازی استفاده می شود.

استون در زمینه آسیب شناسی برای یافتن غدد لنفاوی در بافت های چربی برای شناسایی تومور به کار می روند. به این صورت که استون با انحلال چربی و سفت کردن غدد، شناسایی آن ها را ساده تر می کنند. استون برای تمیز کردن اسلایدهای میکروسکوپی حاوی سویه های خاص به کار می رود.

-مصارف خانگی:

استون  به عنوان جزء تشکیل دهنده افزودنی های غذایی، بسته بندی مواد غذایی و لاک پاک کن به حساب می آید. این ماده جزء تشکیل دهنده پاک کننده چسب های فوری است و باقیمانده چسب ها را به راحتی از روی شیشه و ظروف چینی پاک می کند. بنابراین در حرفه گریم هم برای پاک کردن چسب های ناخن و کلاه گیس و سبیل و ریش های مصنوعی از استون استفاده می گردد.

شرایط نگهداری:

خطرزاترین ویژگی استون اینست که به شدت قابل اشتعال بوده و در دمای بالاتر از نقطه اشتعال استون (20- درجه سانتیگراد) چنانچه فقط 8/12-5/2 % حجمی از استون با هوا ترکیب شود ممکن است منجر به انفجار یا اشتعال شود. علاوه بر آن، بخارات ایجاد شده می تواند در سطح زمین با فاصله از منبع آتش سبب ایجاد اشتعال مجدد شود. تخلیه استاتیک هم ممکن است سبب اشتعال بخارات استون شود ولی لازم به توضیح است که استون نقطه شروع انرژی احتراق بسیار بالایی (465 درجه سانتیگراد) دارد و بنابراین احتمال احتراق تصادفی بسیار کم است. حتی ریختن یا پاشیدن استون بر روی زغال سنگ  گداخته هم به دلیل غلظت بالای بخار و اثر خنک کننده ناشی از تبخیر مایع، آن را مشتعل نمی کند. علاوه بر آن ممکن است استون مقداری آب هم داشته باشد که احتراق را محدودتر می کند.

هشدارها:

از نظر پزشکی ترکیبی ایمن، غیر سرطان زا و غیر جهش زاست و نگرانی از نظر بروز اثرات مزمن عصبی حین استفاده وجود نخواهد داشت. با این وجود مایع و بخارات آن به شدت اشتعال زاست (قابل اشتعال) و می تواند تحریک یا آسیب شدید چشمی ایجاد کند (تحریک کننده).

نام آیوپاک	propan-2-one
شکل سه بعدی مولکول
شکل ظاهری	مایع شفاف بی رنگ
بو	تند، تحریک کننده، گلی، مشابه خیار
فرمول مولکولی	C3H6O
جرم مولی (g.mol-1)	08/58
دانسیته (g.cm3-)	784/0
دمای ذوب	Cº  7/94- (ºF 5/138-/ K 5/178(
دمای جوش	Cº  05/56 (ºF 89/132 / K 2/329(
نقطه اشتعال	Cº  20- (ºF 4-/ K 253(
انحلال پذیری در آب (Cº 20)	قابل امتزاج
مترادف ها	propanone Dimethyl ketone Dimethyl carbonyl β-Ketopropane 2-propanone Dimethyl formaldehyde ketone propane
CAS Number	1-64-67
کد آیسیک	2411512625
کد تعرفه	29141100

تعریف	میزان	خطر	لوزی آتش
ممکن است سبب بروز تحریک چشم یا پوست شود.	1	سلامتی
تقریبا تحت تمام شرایط دمایی محیط قابل اشتعال است.	3	اشتعال پذیری
عموما پایدار است حتی در شرایط بروز آتش سوزی.	0	واکنش پذیری
–	–	ویژه